Assertiviteit
Het Assertiviteitsmodel demonstreren
Hoe
Zet met tape twee assen op de vloer. Teken hetzelfde op een flap en zet bij de horizontale as 'rekening houden met de ander' (links -, rechts +) en bij de verticale as 'rekening houden met jezelf' (boven +, onder -). Bedek de flap.
Instructie deelnemers
De acteur is mijn buurman, Gerard. Ik ga hem vragen of ik zijn camera mag lenen voor een outdoorweekendje. Ik weet niet of het lukt, want ik heb laatst zijn hogedrukspuit kapot gemaakt en die moet ik nog steeds laten repareren. Maar goed, ik probeer het gewoon. Let vooral goed op Gerard.
Het spel
Jij (trainer) staat buiten het kruis, de acteur in het vak rechtsonder, ‘sub-assertief’ (de deelnemers weten nog niet waar dat vak voor staat). Vraag Gerard of je zijn camera kunt lenen; Gerard geeft, duidelijk tegen zijn zin, de camera mee.
Nabespreken
Direct na de scène onthul je als trainer de flap met het model erop. Leg alleen uit waar de assen voor staan, dus niet de vakken. Vraag de deelnemers of ze vinden dat Gerard wel/niet rekening hield met zichzelf én of hij wel/niet rekening hield met de ander; daarmee kom je uit bij het juiste kwadrant.
Vraag vervolgens naar het gedrag van Gerard: wat zagen jullie hem doen? Vul in het bijpassende vak het concrete gedrag + bijhorende teksten in.
Op soortgelijke wijze ga je met Gerard door de kwadranten: ‘manipulatief’ en ‘agressief’: eerst spelen, dan relateren aan de assen, vervolgens gedrag invullen. (speel dezelfde scène, maar Gerard geeft de camera niet meer mee).
Assertief
Het kwadrant ‘assertief’ pak je anders aan: vraag de deelnemers hoe Gerard deze situatie zodanig kan aanpakken, dat hij én rekening houdt met zichzelf én met de ander. Dit gaat in de vorm van een regiemodel: de deelnemers ‘regisseren’ Gerard richting het gewenste gedrag, zowel qua tekst als houding, mimiek, etc. Na afloop vul je samen met hen het laatste kwadrant in.
Nabespreken op
- assertiviteit
- rekening houden met de ander, rekening houden met jezelf
Let op
Stem goed af met de acteur over de manier waarop hij de vier gedragsstijlen neerzet; het moet per kwadrant duidelijk verschillen in houding, mimiek en teksten.
Varianten
In plaats van een regiemodel voor het kwadrant ‘assertief’, speelt de acteur de rol van de lenende buurman en kunnen de deelnemers om beurten Gerard zijn. Nabespreken op dezelfde assen: ‘rekening houden met jezelf, en rekening houden met de ander’. De acteur beloont assertief gedrag, hij escaleert bij de andere stijlen.
De toeschouwers mogen naderhand aangeven in welk kwadrant ze het gedrag van de deelnemer vinden passen.
Bron: Wilfried Vercammen
Tags bij deze werkvorm:
