Aansluitend Doorvragen
Hoe blijf je bij het verhaal van de ander? We overschatten ons vermogen om echt alleen maar te luisteren.
Hoe
Leg het verschil uit tussen aansluitend luisteren, oftewel echt bij het verhaal van de ander blijven, en hoe we normaal gesproken luisteren: vanuit ons eigen verhaal en referentiekader koppelen we zaken direct aan ons eigen verhaal (oh dat heb ik ook), doen we aannames, hebben een oordeel, geven tips of advies, spreken tegen (vaak in de vorm van suggestieve vragen) en voegen dingen zelf toe.
Instructie deelnemers: "Probeer eens om in een gesprek alleen maar aansluitend door te vragen. Je mag tussendoor een reflectie geven, of samenvatten, maar geen tips geven, tegenspreken, adviseren of je eigen mening geven.
Stap 1:
Vraag iedereen om op te schrijven hoe lang zij denken dat ze het kunnen volhouden om aansluitend door te vragen. Dus: geen eigen mening, geen advies, geen suggestieve vragen, geen oordelen, geen ‘maar’, etc. Iedereen toont de genoteerde tijdsduur (zorg dat je ieders tijd zelf ook opschrijft).
Stap 2:
Nodig degene met de langste tijd (A) uit om dat in praktijk te brengen, in een gesprekje met jou (of de acteur). Leg in een paar zinnen een dilemma voor, zoals:
- Ik ben 55, moet ik nu nog met pensioensparen beginnen, of het geld gebruiken voor leuke dingen?
- Moet ik 60 uur per week blijven werken of tijd voor mijn kinderen maken nu ze nog jong zijn?
A gaat jou (of de acteur) daarop aansluitend bevragen. Iedereen houdt in de gaten hoe lang A zich aan de regels houdt (waarschijnlijk strandt hij/zij al snel) en mag dan 'stop' roepen en vervolgens uitleggen wat A gedaan heeft. Je kunt het A wat lastiger maken door af en toe expliciet te vragen: "Wat zou jij doen?".
Houd het luchtig; er mag gelachen worden. Het doel is immers om te laten zien dat we onderschatten hoeveel moeite het kost, om écht alleen bij het verhaal van de ander te blijven.
Laat vervolgens degene met de tweede tijd (B) het in praktijk brengen, eventueel ook nog C, D, etc.
Houding:
- Neutrale, nieuwsgierige houding.
- Geen waardeoordeel of mening.
Interventies:
- Open vragen, aansluitend bij letterlijk genoemde woorden, of globale inhoud
- Samenvatten op inhoud, gevolgd door check.
- Samenvattingen op beleving of gevoel, gevolgd door check.
- Reflecties van eigen beleving. "goh, wat bijzonder…", "Oh…. Dat wist ik helemaal nog niet!" , "Wat ik nog niet goed begrijp….", "Nu kan ik opeens veel beter plaatsen dat…", etc.
Tenslotte:
Benadruk dat het voor een goed gesprek NIET de bedoeling is dat je alleen maar de ander aan het woord laat en jij alleen maar vragen stelt: juist door dingen toe te voegen wat iets met je doet, of hoe je er zelf bijzit, vergroot je de veiligheid en participeer je echt. Een goed gesprek voer je natuurlijk SAMEN.
Bron: Hans Fischer
Tags bij deze werkvorm:
